Okołowski Paweł. Materia i wartości: Neolukrecjanizm Stanisława Lema / Recenzenci Janusz Dobieszewski, Ulrich Schrade; Projekt okładki i stron tytułowych Jakub Rakusa-Suszczewski; Ilustracjz na okładce Mateusz Okołowski, Atomy Lukrecjusza. Pyłki kurzu w wiązce światła w stodole na Lubelszczyźnie; Redaktor prowadzący Katarzyna Sobolewska; Redaktor Anna Marszałek-Florkiewicz; Indeksy Paweł Okołowski, Julia Burek, Anna Ciechanowicz. – Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2010. – 562 s. ISBN 978-83-235-0664-5.
Wydanie I.
Spis treści:
S. 11-18: Wstęp
Część I. Życie i dzieło Stanisława Lema. Główne idee
Rozdział 1. Sylwetka filozofa i pisarza
S. 21-32: 1. Życie
S. 32-36: 2. Twórczoć
S. 36-43: 3. Osobowość
Rozdział 2. Główne idee filizoficzne: filozofia człowieka
S. 44-53: 1. Teza główna: determinizm społeczny
S. 53-56: 2. Asymetria dobra i zła
S. 56-67: 3. Dewastacja kultury
S. 67-72: 4. Natywizm antropologiczny
S. 72-84: 5. Antropologiczny manicheizm
S. 84-88: 6. Paulinizm antropologiczny i religijność
S. 89-94: 7. Naturalizm: istota języka i Lema religia
S. 94-103: 8. Prawda, antropologia wiedzy, empirizm
S. 103-116: 9. Racjonalizm, o fenomenach Ψ, socjologia wiedzy
S. 116-127: Koneksje ideowe, literatura o Lemie i miejsce Lema w filozofii
Część II. Lem a Lukrecjusz: paralelizm osobowości
Rozdział 1. Dwie manufestacje ducha
S. 131-134: 1. Neolukrecjanizm bezwiedny
S. 134-143: 2. Rzym Lukrecjusza a wiek XX
S. 143-149: 3. Epikurejski izolacjonizm
S. 149-155: 4. Epikurejski patriotyzm
S. 155-161: 5. Mizantropia i pesymizm
S. 161-164: 6. Miłość do prawdy
S. 164-173: 7. Ascetyczny hedonizm
S. 173-185: 8. Antyreligijność i apologetyka religii
S. 185-199: 9. Erotyka
S. 199-210: 10. Artyzm i styl
S. 211-219: Rozdział 2. Dwa kulturowe echa: reakcja antylukrecjańska i ostracyzm wobec Lema
Część III. Filary systemu neolukrecjańskiego
Rozdział 1. Kosmologia
1. Metafizyczny atomizm. Tworzywo świata
S. 223-231: 1.1. O metafizyce
S. 231-239: 1.2. Atomizm Lukrecjusza
S. 240-242: 1.3. Idea parenklizy
S. 242-246: 1.4. Teza atomizmu logicznego
S. 246-249: 1.5. Lem a atomizm nowożytny
S. 249-256: 1.6. Fizyka atomu
S. 256-264: 1.7. Lem a dwudziestowieczna fizyka
S. 264-274: 1.8. Atomizm Lema
S. 274-278: 1.9. Ontologia atomistyczna
2. Kazualizm. Mechanizm świata
S. 278-285: 2.1. Ewoluzjonizm kosmologiczny Lukrecjusza
S. 285-292: 2.2. Zasada determinizmu i zasada kauzalizmu. Mechanucyzm
2.3. Lema kategoria przypadku
S. 292-299: 2.3.1. Matematyczne pojęcie przypadku i teoria chaosu
S. 299-310: 2.3.2. Filozoficzne pojęcie przypadku
S. 310-317: 2.4. Kosmologia naukowa
S. 317-326: 2.5. Kosmogeneza według Lema
Rozdział 2, Ewolucjonizm
S. 327-337: 1. Ewolucja biologiczna i neodarwinizm
S. 337-344: 2. Dzieje życia na Ziemi
S. 344-355: 3. Antropogeneza w świetle poglądów Lema
S. 355-363: 4. Przypadek w procesach kulturowych („ewolucja” kultury)
Rozdział 3. Antropologia atomistyczna z noologią
1. Lukrecjańska i neolukrecjańska teoria duszy
S. 364-369: 1.1. Materialność i wolność duszy według Lukrecjusza
S. 369-374: 1.2. Labirynt wolności. Dwie koncepcje wolnej woli u Lema: przyrodnicza i społeczna
S. 374-379: 1.3. Transcendentalna koncepcja wolnej woli. Próba uchwycenia istoty wolności w Masce
S. 379-386: 1.4. Dusza w ujęciu Lema i jego filozofia mózgu
S. 386-391: 1.5. Lema krytyka teodycei
2. Paradoks wskrzeszania z atomów
S. 392-396: 2.1. Paradoks z Dialogów
S. 396-400: 2.2. Atomowe kopie osób u Lema i Lukrecjusza
S. 400-405: 2.3. Odrzucenie naturalistycznej doktryny wskrzeszania
S. 405-410: 2.4. Widmo klonowania
3. Noologia skończona Lema
S. 411-415: 3.1. Inne rozumy i prawo Plotyna
S. 416-418: 3.2. Topozofia Golema. Lemowa definicja rozumu
S. 418-422: 3.3. Rozum a sztuczna inteligencja. Golem A
S. 422-427: 3.4. Rozumność a osobowość. Golem B
4. Dwie religie materializmu: Lukrecjusz i Lem
S. 428-432: 4.1. O eschatologii i o Lema stosunku do śmierci
S. 432-438: 4.2. Nadzieja lukrecjańska
S. 438-443: 4.3. Śmiercioznośna nadzieja u Lema
S. 443-448: 4.4. O soteriologii i szczególnym zadaniu epikureizmu
S. 448-452: 4.5. O soteriologii oraz ateizmie
S. 453-457: Zakończenie
Aneks: Zmagania z Lemem
S. 459-465: A. Empiria kontra kultura według Stanisława Lema: (Referat wygłoszony 23 kwietnia 1986 r. w IF UW na proseminarium z epistemologii doc. Zbigniewa Musiała)
S. 465-468: B. Antropologia zła w Prowokacji Lema: (Fragmenty referatu wygłoszonego 18 marca 1988 r. w IF UW na seminarium Wartość i człowiek prof. Bogusława Wolniewicza)
S. 468-472: C. Zło w naturze ludzkiej według Lema: (Fragmenty polemiki z Marcinem Ryszkiewiczem w sprawie Drapieżnej małpy S.Lema i J.Żakowskiego. Tekst odrzucony przez „Gazetę Wyborczą” w marcu 1994 r.)
S. 472-478: D. Futurologia Lema: (Poprawiona wersja artykułu, w 75. urodziny Stanisława Lema, „Nowe Książki” 1996, nr 10, s. 34-35)
S. 478-489: E. Filozofia Lema: (Poprawiona wersja wykładu wygłoszonego w Instytucie Filozofii UW 12.04.06 w związku ze śmiercią Lema oraz pełna wersja artykułu – „Odra” 2007, nr 4, s. 88-92)
S. 491-494: Summary. Matter and Values. Neo-Lucretianism of Stanisław Lem
S. 495-514: Bibliografia
S. 515-523: Indeks osób
S. 524-561: Indeks rzeczowy